Thật đau lòng và mỉa mai, khi chúng ta xem một phim của nước Mỹ ca ngợi những giá trị Mỹ, về một người luật sư trong thời chiến tranh lạnh dám đứng lên để bảo vệ lẽ phải bất chấp có thể trở thành kẻ thù của quốc gia, và ở đất nước mình, ngày hôm nay, những luật sự bảo vệ công lý bị hành hung bởi những kẻ -mà-ai-cũng-biết-là-ai-đấy-nhưng-chúng-không-bao-giờ-được-tìm-thấy.
Tôi xem Bridge Of Spies đúng vào ngày luật sư Trần Thu Nam bị "côn đồ" đánh trong quá trình ông đến bảo về quyền lợi cho thân chủ của mình, gia đình em Đỗ Đăng Dư - nạn nhân bị tạm giữ, tạm giam và chết trong trại giáo dưỡng. Tôi cảm thấy có một điều gì đó mất mát khi xem bộ phim này.
The True Administration of Justice is the Firmest Pillar of Good Government là khẩu hiệu đặt trên những cột trụ thẳng đứng tại toà án tối cao của liên bang Mỹ. Đó như là một định luật khẳng định một chính phủ Tốt cần những cột trụ nâng đỡ bởi một nền tư pháp thực thụ. Một nền tư pháp thực thụ là khi quan toà đại diện cho công lý và luật sư là đại diện tối cao cho thân chủ của mình. Khi công lý bị dùi cui đàn áp, quan toà bị giật dây, điều này đồng nghĩa với việc một chính phủ thối rữa, cần được giải phẫu và làm sạch.
Tôi xếp Bridge of Spies vào nhóm phim phản chiến thực thụ. Điều gì tạo nên một cuộc chiến:
- những bức tường
- những nối ám ảnh về kẻ thủ
- những cơn cuồng nộ ái quốc
Và nhân vật chính của bộ phim này, ông luật sư James B. Donovan đã bảo vệ đất nước mình bằng cách bảo vệ cho nền tư pháp không trở thành một cỗ máy chiến tranh đại diện cho tất cả thứ men say ái quốc tưởng chừng vô cùng đúng đắn, nhưng lại là thứ thuộc độc giết chết quốc gia.
Đối với James Donovan, bảo vệ sự tôn nghiêm của Hiến pháp, cũng có nghĩa là bảo vệ chủ quyền quốc gia. Chủ quyền quốc gia được gìn giữ không bởi những người lính đã bị công cụ hoá. Nó, cần được bảo vệ bởi những con người có phẩm giá. Pháp luật sinh ra cũng để bảo vệ phẩm giá con người. Mà phẩm giá của con người đâu thể bị chia rẽ bởi những bức tưởng, bởi những định danh kẻ thù, kẻ phản bội, kẻ phản động?
Khi một quốc gia tự biến dùi cui thành kẻ thù của nhân dân, tự phỉ báng Hiến pháp, tự xâm phạm luật pháp, thì nghĩa là không còn phẩm giá. Những con người bảo vệ chính nghĩa bị vùi dập thì chủ quyền cũng tự mất. Chỉ cần làm đúng như vậy đã tự biến mình thành tro tàn của quá khứ, những bóng ma của thời đại.